نوستلینگر به موضوع های واقع بینانه در زندگی بچه ها می پردازد - وبلاگ اطلس وب

به گزارش وبلاگ اطلس وب گیتا رسولی نویسنده و مترجم، متولد 1341 در مشهد کارشناس رشته زبان و ادبیات آلمانی و فارغ التحصیل مؤسسه گوته آلمان است. رسولی عضو گروه (داستان-ترجمه) شورای کتاب کودک است. از ترجمه های او می توان به کتاب های اسب سفید در مرداب، پادشاه کدوخیاری، تئو فرار می کند و همه به مینی شک می کنند اشاره کرد. به مناسبت انتشار کتاب کوتو له ای در سر از نشر آفرینگان با او گفت وگویی را ترتیب داده ایم. داستان این رمان درباره دختری به نام آنا است که چندی پیش از اولین روز مدرسه، متوجه می شود یک کوتوله کلاه بنفش که به اندازه ناخن انگشت کوچک دست آدم است، درون سرش جا خوش کرده است. کوتوله به طور سرخود و بدون هماهنگی وارد سر آنا شده و حرف هایی می زند که درست از آب درمی آیند. آنا بچه طلاق است و مسائل زیادی در زندگی دارد. بخشی از مسائلش هم در مدرسه شکل می گیرند که باعث می شوند شرایط پیچیده ای برایش به وجود بیاید.

پیش از رمان کوتوله ای در سَر از این نویسنده آلمانی داستانی ترجمه کرده و با آثارش آشنا بودید؟

بله من کتاب های زیادی از ایشان ترجمه کردم آخرین کتابی که از او ترجمه کردم دوست تلویزیونی من است که انتشارات محراب قلم چاپ کرده و در بازار موجود هست.

مفاهیم ارزشی که نوستلینگر در داستان های خود به آن ها اشاره کرده است تا چه حد مقبول بچه ها است؟

مفاهیم ارزشی و اخلاقی به دلیل تاثیر غیرمستقیم روی ذهن بچه ها، یک ابزار کارکردی موثر در حوزه تربیتی و اخلاقیست. بچه ها با دیدن پدیده های حاضر در داستان ها می توانند ارتباطی بین زندگی واقعی خودشان و داستان ایجاد کنند و با این ارتباط زندگی خودشان را به شکل بهتری تغییر بدهند. مفاهیم ارزشی و اخلاقی می توانند توانایی تفکر و تمرکز را در کودک و نوجوان بالا ببرند. داستان های نوستلینگر این ویژگی را دارند. آن ها غیر از کارکردهای تربیتی می توانند نقش روان درمانی هم برای بچه ها داشته باشند. او در داستان هایش به شیوه غیرمستقیم برای حل مسائل به بچه ها راه حل آموزش می دهد و ترس ها را از آن ها دور می کند. به همین خاطر بچه ها خیلی خوب با داستان های او ارتباط برقرار می کنند و فکر می کنم آن ها را می پسندند.

آنا شخصیتی است مثل بچه ها دیگر، همذات پنداری بچه ها با خوانش قصه بیشتر ملموس می شود. همذات پنداری در آثار کودک، تا چه اندازه به جاست؟

به نظرم تا جایی که در بچه ها ایجاد توهم نکند و تأثیر مخرب روی روح لطیفشان نداشته باشد. من فکر می کنم نویسنده های خوب کودک استعداد تأثیرگذاری روی بچه ها را دارند و داستان هایشان ارزش های خوب را به بچه ها منتقل می کند. بچه ها و نوجوانان با شخصیت های موجود در داستان ها همذات پنداری می کنند و به همین دلیل می توان از این طریق بسکمک از اصول را منتقل کرد و چنین کتاب هایی می توانند به صورت غیرمستقیم سازنده شخصیت و رفتار بچه ها و نوجوانان باشند و ذهن کودک و نوجوان را از یکنواختی جدا کند. در داستان های نوستلینگر مخاطب متوجه می شود که تنها کسی نیست که دچار چنین مسئله ای شده و بچه های زیادی مثل او هستند و می شود مشکل را به آسانی حل کرد.

آنا از ابتدای داستان با شخصیتی به ظاهر هوشمند آشنا می شود. کوتوله ای در گوشش. پذیرش این فضای فانتزی تا چه اندازه برای بچه ها قابل درک است؟

من فکر می کنم این کوتوله مظهر هوش، راهنمایی و دلسوزیست. این که مدام می گوید کوتوله خواب است. انگار یک چیزی پنهانی در وجود هر انسانیست که وقتی بزرگ تر می شوند همه این را فراموش می کنند و از دست می دهند. این کوتوله انگار برای این بچه، یک جور خرد و راهنمای درونی است. به هرحال این موجود مزاحم و موذی صدای درونی ذهن آناست. گفت وگوهایی که با آنا دارد کمک می کند که او مسائلی که در زندگی دارد را بهتر درک کند. بزرگ ترین کمبود آنا گفت وگو با اطرافیانش است به خاطر این که آن ها گرفتار هستند. زندگی به شکلی در آمده که احساس تنهایی می کند. این گفت وگوها در واقع به آنا کمک می کند که بتواند احساس ناامنی، احساس بغض حتی خشم و عصبانیتی که از اطرافیان دارد را مطرح کند. به نظرم داشتن چنین همدمی برای بچه های شبیه آنا می تواند جذاب باشد.

نوستلینگر در این داستان چه می خواهد بگوید؟

کتاب های نوستلینگر به موضوع های واقع بینانه در زندگی بچه ها می پردازد. مثل جدایی والدین, نگرانی در مورد ظاهرشان یا حتی در مورد عشق. مسائلی که بچه ها بسکمک هر روز با آنها دست و پنجه نرم می کنند. این مسائل اغلب در نهایت خیلی آسان برطرف می شوند. قهرمان داستان در کتاب های او اکثراً بچه ها عادی هستند که می شود به راحتی آن ها را شناخت. آنها غالباً همان دغدغه های خواننده را دارند و در پایان داستان راه حلی برای مسائل خودشان پیدا می کنند. در اینجا کودک نه تنها یک دوست بلکه یک الگوی خوب نیز پیدا می کند. چون شخصیت داستان هایش ارزش های خوب را به مخاطب منتقل می کند.

کوتوله خارج شده از گوش آنا قرار است راستا داستان را به کجا برساند؟

قرار است شخصیت داستان را به خودباوری برساند. به او اعتماد به نفس و احساس امنیت بدهد. او را با حق و حقوقی که در خانواده دارد آشنا کند. شجاعت لازم برای رسیدن به خواسته هایش را به او بدهد تا بتواند با مسائلش روبرو بشود و آنها را حل نماید.

تصویرسازی سیاه و سفید داستان، داستان را از سطح نوجوان دوره اول کمی فراتر برده، این امر چه اثری در افزایش یا کاهش مخاطب دارد؟

این کتاب مناسب گروه های سنی ب و ج است. تصاویر رنگی نقش مهمی در جذب کودک به کتاب دارند. بچه ها تصاویر رنگی را بیشتر دوست دارند ولی ناشرها تمایل چندانی برای چاپ کتاب های رنگی نشان نمی دهند. چون می گویند قیمت کتاب زیاد در می آید و با توجه به این که سرانه کتابخوانی مردم ما خیلی پایین است در نتیجه پدر و مادرها ترجیح می دهند پول را برای مصارف دیگری هزینه کنند و وقتی قیمت کتاب زیاد باشد راحت از خرید آن صرفه نظر می کنند.

شخصیت آنا، دختری پرجنب و جوش و فعال ایست که به طور مشخصی با خواب و استراحت مشکل دارد. عدم جدی دریافت بچه ها توسط بزرگ ترها چه پیامدهایی در پی دارد؟

در درجه اول اعتماد به نفس را از بچه می گیرد. قدرت ارتباط برقرار کردن با همسن و سال هایش را از دست می دهد. منزوی و گوشه گیر می شود. نمی تواند خودش را با محیط اطراف وفق بدهد و در نهایت موجب عقده حقارت می شود که این خیلی مضر است.

این کتاب با 176 صفحه در 770 نسخه و قیمت 21 هزار تومان منتشر شده است.