صدای سفید چیست و چه تأثیری بر مغز دارد؟ (فواید و مضرات) - وبلاگ اطلس وب

به گزارش وبلاگ اطلس وب، طی سال های اخیر، شیوه های نوینی برای افزایش مقدار تمرکز و آرامش بخشیدن به فکر معرفی شده است. یکی از محبوب ترین این شیوه ها، استفاده از صدای سفید (White noise) است. به طور کلی، صدای سفید ما را به یاد صدای سشوار یا جاروبرقی میندازد. اما در واقعیت، صدای سفید پیچیدگی های بسیاری دارد و به اعتقاد محققان، تأثیرهای گوناگونی روی مغز می گذارد. در این مقاله از خبرنگاران مگ، پس از معرفی صدای سفید، به تأثیرهای مثبت و منفی که روی مغز می گذارد می پردازیم. با ما همراه باشید.

صدای سفید چیست؟

صدای سفید از مجموعه ای از صداهای مختلف با فرکانس های متفاوت و شدت های یکسان واقع در گستره صدا تشکیل شده است. علت این نام گذاری، شباهت نحوه تشکیل این صدا با نحوه تشکیل نور سفید است. هر دوی آن ها از اجزای متفاوت و در عین حال هم شدت تشکیل شده اند.

در صداهایی که ساختاری متداول دارند (مانند آنچه که در سخنرانی ها و موسیقی ها می شنویم)، فقط تعداد محدودی از فرکانس ها به طور همزمان پخش می شوند. از این رو، رابطه میان سلسله نُت ها قابل پیش بینی است. از نظر صداشناسی، صدای سفید معادل فشردن تمام کلیدهای هزار پیانوی کوک نشده است، به گونه ای که هیچ رابطه معقولی میان نت های مختلف وجود نداشته باشد.

به طور کلی، واکنش مغز در برابر شنیدن صدای سفید متفاوت از بقیه صداها است. اما محققان معتقدند که فرایند پردازش صدای سفید در مغز، به فرایند پردازش صداهای دیگر بسیار مشابه است. در روبرو با صدای سفید، بخش هایی از مغز که مسؤول پردازش صداهای کم نوسان و پرنوسان هستند به صورت همزمان تحریک می شوند.

تفاوت در پردازش این صدا وقتی آشکار می گردد که مغز صدای سفید را لایق توجه نمی بیند و آن را فقط صدایی حاوی کلیک های تصادفی تصور می نماید. دقیقا به همین علت است که صدای سفید به تمرکز و بهتر خوابیدن یاری می نماید. این صدا، صداهای اضافی و آزاردهنده اطراف، که پردازش آن ها برای مغز سخت است، را فیلتر می نماید.

تأثیرهای مثبت صدای سفید

محققان مدت ها است که مشغول مطالعه تأثیرهای صدای سفید روی تمرکز، حافظه و ادراک هستند. در مقاله ای که در سال 2014 در ژورنال کاگنیتیو نوروسایِنس (Cognitive Neuroscience) منتشر شد، تعیین شد که صدای سفید می تواند باعث تقویت حافظه گردد. مقاله دیگری که در سال 2017 در ژورنال نِیچر (Nature) چاپ شد هم ثابت کرد که گوش دادن به صدای سفید می تواند به فراگیری کلمات نو در بزرگسالان یاری کند.

نکته قابل توجه این است که صدای سفید به طور کلی فقط روی اندازه تمرکز ما تأثیر می گذارد و تأثیر چندانی روی اندازه درک و شناخت ندارد. تأثیرگذاری صدای سفید بیشتر به نحوه ، مکان و زمان گوش دادن به آن بستگی دارد. فقط در صورتی که این صدا در شرایط مناسبی پخش گردد، می تواند تمرکز، ادراک و حافظه را به طور همزمان بهبود بخشد.

در ادامه 4 تأثیر مثبت گوش دادن به صدای سفید را معرفی می کنیم.

1. تقویت تمرکز و حافظه

یافته های علمی نشان داده اند که گوش سپردن به صدای سفید می تواند برقراری ارتباط میان بخش هایی از مغز که مسؤول تنظیم اندازه هورمون های شادی و نشاط هستند را راحت تر کند. به علاوه، صدای سفید می تواند تمرکز بچه ها بیش فعال را بهبود بخشد.

2. بالا بردن کیفیت و عمق خواب

صدای سفید با محدود کردن اندازه صداهایی که به گیرنده های صوتی مغز می رسند، به خواب رفتن را آسان تر می نماید. صدای سفید این کار را با شرطی کردن مغز به بی توجهی به صداهای دیگر انجام می دهد. برای کسب نتیجه ایدئال، بهتر است ساعت خواب منظمی داشته باشید.

3. پیشگیری از بروز رفتارهای پرخاشگرانه

بسیاری از اختلال های روحی و روانی با بروز رفتارهای پرخاشگرانه همراه هستند. یافته های علمی نشان داده اند که استفاده از صدای سفید می تواند اندازه بروز این رفتارها را کاهش دهد. استفاده معقول از صدای سفید حتی برای بیمارانی که از بیماری هایی همانند زوال عقل رنج می برند هم با تأثیرهای مثبت همراه بوده است.

4. جلوگیری از بروز وزوز گوش

وزوز گوش یکی از اختلال هایی است که در صورت عدم درمان می تواند باعث کاهش کیفیت زندگی روزمره گردد. بسیاری از متخصصان معتقدند که استفاده از صدای سفید می تواند در بهبود این اختلال مؤثر واقع گردد. البته به خاطر داشته باشید که استفاده بی رویه از صدای سفید، خود می تواند به عاملی برای بروز وزوز گوش تبدیل گردد!

تأثیرهای منفی صدای سفید

از آن جایی که مغز به وفق دادن خود به آنچه که می شنود تمایل دارد، گوش دادن بیش از حد به صدای سفید در طول زمان می تواند به توانایی های مغز آسیب وارد کند. رفته رفته، سلول های مغزی برای واکنش دادن به انواع خاصی از صداها شرطی می شوند و در روبروه با صداهای غیرسفید، واکنش درخوری ارائه نمی نمایند.

از طرفی، گوش دادن بیش از حد به صداهایی که اطلاعات خاصی را دربرندارند، مغز را به مسیری اشتباه راهنمایی می نماید. صدای سفید سلول های مغزی را وادار به واکنش دادن به هر صدایی می نماید و همین باعث می گردد که هنگام گوش دادن به حرف های بقیه یا موسیقی، مغز نتواند آن طور که باید آن ها را پردازش کند.

مطالعه ای علمی که در سال 2003 روی جمعیتی از موش های آزمایشگاهی صورت گرفت نشان داد که گوش دادن بسیار به صدای سفید می تواند گیرنده های صوتی مغز را تخریب کند و فرایند تکامل طبیعی آن ها را مختل سازد. محققان دریافته اند که زیاده روی در گوش دادن به صدای سفید در انسان ها تا حدودی با پیری مغز نیز ارتباط دارد.

صداهایی که حاوی پیچیدگی و اطلاعات هستند، گیرنده های صوتی مغز را وادار به فعالیت مضاعف برای درک سیگنال های صوتی می نمایند. صدای سفید حساسیت این گیرنده ها را نسبت به صداهای مختلف کاهش می دهد و در صورت عدم کنترل، در طول زمان می تواند آن ها را در برابر سیگنال های صوتی مختلف بی حس کند. چنین آسیبی باعث بروز مشکل های مرتبط با حافظه و تصمیم گیری گردد.

نگرانی های موجود در رابطه با تأثیرهای مخرب صدای سفید باعث شده تا صدای صورتی محبوبیت ویژه ای پیدا کند. صدای صورتی هم مانند صدای سفید حاوی گستره ای از صداهایی با فرکانس های مختلف است و تفاوتش با صدای سفید در آن است که شدت نت ها با هم تفاوت دارند.

مقاله هایی که در سال 2017 در ژورنال Frontiers in Human Neuroscience در رابطه با تأثیرهای صدای صورتی منتشر شدند نشان دادند که این نوع صدا می تواند در بهبود شرایط خواب و حافظه بزرگسالان نقش مهمی را ایفا نماید.

در ادامه 3 تأثیر منفی گوش دادن بی رویه به صدای سفید را معرفی می کنیم.

1. بروز اختلال های شنوایی

گوش دادن بیش از حد به صدای سفید می تواند اندازه حساسیت شنوایی را نسبت به سایر صداها کاهش دهد. این آسیب می تواند به قدری شدید باشد که فرد آسیب دیده حتی متوجه صحبت های عادی اطرافیانش هم نگردد. حین گوش دادن به صدای سفید، تعادل در اندازه و صدای پخش را حتما رعایت کنید.

2. بروز اختلال های تکاملی در بچه ها

مغز بچه ها انعطاف پذیری بسیار زیادی دارد و در روبروه با محرک های خارجی می تواند به سرعت تغییر شکل دهد. گروه کوچکی از یافته های علمی اشاره نموده اند که پخش کردن صدای سفید به مدت طولانی برای بچه ها، ممکن است باعث بروز لکنت گردد. در هر صورت، احتیاط حکم می نماید که بچه ها به صورت گسترده در معرض صدای سفید قرار نگیرند.

3. بروز وابستگی

صدای سفید به علت نقش به سزایی که در برقراری آرامش ذهنی ایفا می نماید، می تواند باعث بروز وابستگی گردد. به خاطر داشته باشید که این وابستگی خود را در حد یک عادت بروز می دهد و می تواند با کاهش تدریجی استفاده از این نوع صدا بهبود یابد.

کلام آخر

محبوبیت صدای سفید در عصر پردغدغه کنونی دوچندان شده است. شبکه های اجتماعی پرطرفداری همانند یوتیوب (YouTube) هم با انتشار مجموعه های صوتی مجذوب کننده از این صدا، استفاده از آن را تشدید نموده اند. با وجود تمام مزایای گوش دادن به صدای سفید، به خاطر داشته باشید که در صورت زیاده روی در استفاده از این صدا، نتایج کاملا عکسی دریافت خواهید کرد.

این مطلب صرفا جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه برطرف مسؤولیت وبلاگ اطلس وب مگ را بخوانید.

منابع: bustle, soundproofliving