پی اچ پوست چیست و چطور باید آن را تنظیم کرد؟ - وبلاگ اطلس وب

به گزارش وبلاگ اطلس وب، احتمالاً انجام آزمایش های سنجش پی اچ که در مدارس با استفاده از کاغذهای تورنسل انجام می شد را به خاطر دارید؛ نوارهای کاغذی که بسته به مقدار اسیدی بودن یا قلیایی بودن مواد رنگشان تغییر می کرد. پی اچ (ph) در واقع شاخصی برای میزان گیری اسیدی بودن و قلیایی بودن مواد محسوب می شود و جالب است بدانید که سنجش این شاخص برای پوست و بدن انسان هم اهمیت زیادی دارد؛ این شاخص باید همواره در محدوده نرمال باقی بماند تا لایه محافظ پوست بتواند از پوست در برابر آسیب های پوستی محافظت کند؛ اما پی اچ پوست صورت چند است و چطور می توان آن را متعادل و تنظیم کرد؟ با ما همراه باشید تا جواب سؤالاتتان را بگیرید.

پی اچ پوست چیست و محدوده نرمال آن چند است؟

پی اچ (ph) یا Potential hydrogen مقیاسی برای سنجش میزان غلظت یون های هیدروژن است. این فاکتور می تواند میزان اسیدی بودن یا قلیایی بودن مواد را معین کند. ph برای بدن و پوست هم میزان گیری می گردد و قرار گرفتن این شاخص در خارج از محدوده نرمال می تواند باعث بروز مسائل پوستی گردد. هر چه پوست اسیدی تر باشد بهتر می تواند با میکروب ها، باکتری ها و رادیکال های آزاد آسیب رسان مبارزه کند. اگر این شاخص در محدوده قلیایی قرار گیرد یعنی میزان اسیدیته لایه اپیدرم کاهش یافته و سنتز لیپیدهای ضروری لایه اپیدرم (لایه بیرونی پوست) دچار اختلال می گردد و اپیدرم دیگر نمی تواند به عنوان یک لایه محافظ از پوست محافظت کند. زمانی که عملکرد لایه محافظ پوست دچار اختلال می گردد پوست ممکن است خشک یا حساس گردد و احتمال بروز بیماری های پوستی مانند درماتیت یا روزاسه بیشتر خواهد شد. البته باید به این نکته هم توجه کنید که اسیدی شدن بیش از حد پوست هم می تواند باعث بروز خشکی و چین وچروک های پوستی گردد.

میزان پی اچ موها و پوست سر هم اهمیت زیادی دارد. عدم تعادل در پی اچ موها می تواند منجر به عواملی مانند خشکی موها گردد و افزایش پی اچ پوست سر نیز احتمال بروز مسائلی مانند ریزش مو یا شوره سر را افزایش می دهد. پی اچ نرمال پوست و مو عددی بین 4.7 تا 5.75 است. نوزادان تازه متولد شده معمولاً میانگین پی اچ پوستشان در حدود 7 است و با افزایش سن اسیدیته پوست افزایش می یابد و به عدد نرمال نزدیک می گردد.

پی اچ در نواحی مختلف پوست متغیر است؛ نواحی از پوست بدن که در معرض جریان هوا قرار دارند مانند باسن، زیر بغل و ناحیه تناسلی معمولاً اسیدیته بالاتری نسبت به دیگر نواحی بدن دارند و بخش هایی از پوست که بیشتر در معرض جریان هوا قرار دادند مانند صورت، گردن و دست ها نسبت به دیگر بخش های بدن قلیایی ترند. با این وجود عوامل دیگری نیز وجود دارند که می توانند بر میزان این شاخص تأثیرگذار باشند. در بخش بعدی مطلب این عوامل را مرور خواهیم کرد.

چه عواملی در میزان پی اچ پوست تأثیرگذارند؟

به طور کلی عوامل مؤثر بر میزان اسیدی بودن یا قلیایی بودن پوست شامل موارد ذیل هستند:

• سبوم (چربی اضافه پوست یا سبوم محیط پوست را اسیدی تر می کند.)
• شرایط آب و هوایی به خصوص رطوبت هوا
• میزان عرق و رطوبت پوست (رطوبت محیط را قلیایی تر می کند.)
• رژیم غذایی (استفاده از غذاهای اسیدی یا قلیایی در میزان پی اچ بدن تاثیر می گذارد که متعاقبا پی اچ لایه های پوستی هم تحت تاثیر قرار می گیرد.)
• افزایش سن(هر چه سن بالاتر میرود پوست قلیایی تر می گردد.)
• تغییرات هورمونی
• مواد شوینده
• لوازم آرایشی و پاک نماینده ها
• محصولات آنتی باکتریال مانند صابون و ژل
• محصولات مراقبت از پوست (این محصولات بسته به این که چه میزان اسیدی یا قلیایی باشند بر میزان پی اچ لایه های پوستی تاثیرگذارند.)
• داروهای شیمی درمانی یا آنتی بیوتیک ها
• بیماری های پوستی مانند روزاسه

این عوامل می توانند باعث برهم خوردن تعادل پی اچ در لایه محافظ اپیدرم شوند و این امر می تواند احتمال بروز آکنه ها و جوش های پوستی را افزایش دهد.

چطور می توان پی اچ پوست را میزان گیری کرد؟

برای میزان گیری و سنجش میزان اسیدی بودن یا قلیایی بودن پوست روش هایی وجود دارد که در این بخش از مطلب به آن خواهیم پرداخت.

کیت های خانگی میزان گیری پی اچ

به کمک کیت های خانگی میزان گیری می توان میزان اسیدیته و پی اچ را معین کرد. این کیت ها به شکل نوارهای کاغذی هستند و زمانی که آن ها را روی پوستتان می گذارید میزان پی اچ در لایه محافظ اپیدرم را معین می نمایند. برای میزان گیری پی اچ بدن هم کیت هایی برای آزمایش براق و ادرار وجود دارند که البته در معین میزان اسیدی نقشی ندارند.

برای استفاده از این نوارها ابتدا پوستتان را تمیز کنید و سپس نوار میزان گیری را کمی مرطوب کنید و آن را روی نواحی مختلف مانند گونه، پیشانی یا چانه قرار دهید و بگذارید چند ثانیه باقی بماند و سپس با توجه به رنگ نوار می توانید میزان شاخص را میزان گیری کنید.

میزان گیری پی اچ از طریق متخصص پوست

پزشکان متخصص پوست و زیبایی می توانند آزمایش میزان گیری پی اچ لایه اپیدرم را در مطب انجام دهند. با معین این شاخص پزشک می تواند در خصوص استفاده از مواد شوینده و آرایشی به شما توصیه هایی ارائه دهد.

استفاده از جوش شیرین و آب

برای این که بفهمید پوستتان اسیدی است یا خاصیت قلیایی دارد می توانید از خمیر جوش شیرین و آب هم استفاده کنید؛ به این صورت که جوش شیرین را با چند قطره آب مخلوط کنید تا خمیری شکل گردد. خمیر را روی بخشی از پوستتان بگذارید و اجازه دهید چند دقیقه بماند؛ اگر خاصیت قلیایی پوست شما بیشتر باشد خمیر جوش شیرین کف می کند و اگر خاصیت اسیدی بیشتری داشته باشد واکنشی نشان نمی دهد.

مشاهده شرایط پوست و تخمین میزان پی اچ

با مشاهده و بررسی دقیق پوست صورت می توانید بفهمید که پوستتان در شرایط اسیدی واقع شده است یا این که به سمت محدوده قلیایی متمایل شده است. شاخص پی اچ در پوستی که ظاهری نرمال و عاری از لکه های خشک پوستی دارد در محدوده نرمال است. پوست تحریک شده، آکنه، قرمزی پوست و وجود لکه های خشک در پوست می توانند نشانه های متمایل شدن پوست به شرایط قلیایی باشند.

پی اچ پوست صورت

همان طور که در دیگر بخش های مطلب به آن اشاره کردیم پی اچ بخش های مختلف پوست بدن با یکدیگر فرق دارد و بخش هایی از بدن مانند صورت که در معرض هوا هستند بیشتر مستعد قلیایی شدن هستند. به طور کلی امکان قلیایی شدن پوست صورت بیشتر از سایر منطقه ها بدن است زیرا در معرض آلودگی هوا واقع شده است و لوازم آرایشی قلیایی که روی پوست صورت استفاده می شوند هم می توانند باعث قلیایی شدن پوست صورت شوند به همین جهت حفظ تعادل پی اچ صورت اهمیت زیادی دارد.

از سوی دیگر استفاده مکرر از صابون های شست وشوی صورت قلیایی هم می تواند پوست صورت را قلیایی تر کند. به همین دلیل است که وقتی زیاد صورتتان را با صابون می شویید پوست صورتتان خشک می گردد. پزشکان استفاده از پن صورت را به جای صابون های قلیایی صورت توصیه می نمایند. پی اچ صابون های قلیایی حدود 9 و پی اچ پن شست وشوی صورت در حدود 6 است.

با توجه به این که محافظت از پوست صورت اهمیت بیشتری نسبت به سایز نواحی بدن دارد پی اچ نرمال صورت بهتر است عددی زیر 5 باشد. هر چه این شاخص بیشتر به سمت قلیایی شدن متمایل گردد امکان بروز آکنه در پوست صورت هم بیشتر خواهد شد.

پی اچ پوست چرب و خشک

سبوم یا چربی اضافی پوست یکی از عواملی است که پوست صورت را اسیدی تر می کند بنابراین پوست های چرب معمولاً اسیدی تر از پوست های خشک هستند. محدوده پی اچ برای پوست چرب معمولاً بین 4 تا تا 5.2 است و این شاخص برای پوست خشک در حدود 5.5 یا بالاتر است بنابراین اسیدی شدن بیش از حد پوست یکی از مواردی است که افراد با پوست چرب را تهدید می کند. افراد با پوست خشک هم ممکن است پی اچ پوست شان بیشتر از محدوده نرمال گردد. هر چند نوع پوست در میزان اسیدی بودن یا قلیایی بودن آن تاثیر گذار است. با این وجود ممکن است عوامل دیگری بر میزان پی اچ تأثیر بگذارند و آن را از محدوده نرمال خارج نمایند بنابراین حتی با وجود داشتن پوست چرب هم ممکن است پوستتان قلیایی گردد.

برای تنظیم پی اچ پوست چه اقداماتی باید انجام گردد؟

برای تنظیم پی اچ پوست و قرار گرفتن آن در محدوده نرمال اقداماتی وجود دارد که در این از مطلب به آن ها می پردازیم.

شست وشوی پوست با شوینده ها و پاک نماینده های ملایم

به طور کلی شست وشوی صورت با آب می تواند پوست را قلیایی تر کند و پاک نماینده ها و شوینده های قلیایی ممکن است پوست را مستعد تحریک نمایند. پاک نماینده ها و مواد شوینده اسیدی به مبارزه با آکنه کمک می نمایند و می توانند میزان پی اچ را به عددی زیر 6 برسانند. برای شست وشوی پوستتان در پی مواد شوینده و پاک نماینده با پی اچ زیر 4 بگردید تا این مواد بتوانند به تقویت لایه محافظ پوست کمک نمایند. برخی از محصولات شوینده و پاک نماینده پی اچ محصول را عنوان نمی نمایند اما این فاکتور مهم در برخی از محصولات قید می گردد و بهتر است برای خرید پاک نماینده و شوینده به سراغ این نوع محصولات بروید.

استفاده از تونر صورت

تونرهای پوستی می توانند پی اچ صورت را تنظیم نمایند، پی اچ این نوع محصولات معمولاً بین 5 تا 7 است و می توانند خاصیت قلیایی پوست را خنثی نمایند. تونرها علاوه بر این که پی اچ را متعادل می نمایند می توانند در بهبود ظاهر منافذ باز، بهبود بافت پوست و افزایش اثربخشی دیگر محصولات مراقبتی هم نقش مهمی را ایفا نمایند.

شما می توانید از سرکه سیب هم به عنوان تونر صورت استفاده کنید. برای انجام این کار کافی است نصف پیمانه سرکه سیب طبیعی و ارگانیک را با 4 پیمانه آب مخلوط کرده و به عنوان تونر از آن استفاده کنید. افرادی که مسائل پوستی مانند روزاسه دارند نباید از تونر استفاده نمایند بنابراین اگر مسائل پوستی از این دست دارید قبل از استفاده از تونرهای پوستی با متخصص پوست مشورت کنید.

استفاده از مرطوب نماینده

انواع مختلف مرطوب نماینده ها شامل مرطوب نماینده های بر پایه روغن، لوسیون ها، ژل ها و کرم های مرطوب نماینده می توانند در تنظیم میزان اسیدیته پوست مؤثر باشند. سعی کنید از مرطوب نماینده هایی استفاده کنید که پی اچ آن ها در محدوده متعادل باشد.

لایه برداری از پوست

لایه برداری ملایم از پوست یک بار در هفته یکی از عوامل تنظیم نماینده پی اچ است. نوع لایه برداری یا دفعات آن بستگی به نوع پوست شما دارد. در صورتی که می خواهید از روش های لایه برداری شدیدتر مانند لایه برداری و پیلینگ شیمیایی یا میکرودرم ابریژن استفاده کنید با پزشک متخصص پوست مشورت کنید.

استفاده روتین از ضد آفتاب

قرار گرفتن در معرض نور خورشید باعث تضعیف لایه اسیدی پوست می گردد و با انتخاب یک کرم ضد آفتاب با SPF مناسب می توانید از این مساله پیشگیری کنید.

و در آخر

پوست ما روزانه در معرض آسیب های بسکمک است و تعادل پی اچ نقش مهمی را در سلامت پوست ایفا می کند. چنانچه پی اچ لایه اسیدی محافظ پوست از محدوده نرمال خارج گردد این لایه محافظ در مبارزه با عوامل آسیب زننده و رادیکال های آزاد دچار اختلال می گردد و احتمال بروز مسائل پوستی مانند خشکی پوست، آکنه و… افزایش می یابد. اگر دچار مسائلی مانند لک های پوستی خشک یا آکنه هستید احتمال دارد پی اچ پوستتان از محدوده نرمال خارج شده باشد و در این حالت بهتر است با توجه به روش های ارائه شده در مطلب اقدام به میزان گیری و تنظیم پی اچ نمایید. بار دیگر تاکید می کنیم که استفاده از شوینده های قلیایی مانند صابون ها می توانند خاصیت اسیدی پوست را کاهش دهند و استفاده از شوینده هایی با خاصیت اسیدی برای حفظ سلامت پوست توصیه می گردد.

به خاطر که داشته باشید که استفاده از ضد آفتاب هم تاثیر بسکمک در مبارزه با عوامل آسیب زننده به پوست مانند رادیکال های آزاد دارد. برای حفاظت از پوستتان به هیچ عنوان استفاده از کرم ضد آفتاب را از قلم نیاندازید.

این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با یک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه رفع مسؤولیت وبلاگ اطلس وب مگ را بخوانید.

منابع: healthline, obagiuk