اماواگرهای حفاظت از جنگلهای قلب زاگرس، آمار آتش سوزی هاواقعی نیست - وبلاگ اطلس وب

به گزارش وبلاگ اطلس وب، خبرنگاران - گروه استانها: آتش سوزی های گسترده در جنگلها و مراتع استان لرستان در حالی رخ می دهد که طی چهار سال اخیر بخش عمده ای از عرصه های جنگلی استان به دنبال آتش سوزی های متعدد از دست رفته است.

مطابق آمار اعلامی از سوی استاندار لرستان در سال 90 شش هزار و 842 هکتار، در سال 91 حدود هزار و 256 هکتار، در سال 92 حدود دو هزار و 619 هکتار و طی سال گذشته نیز 581 هکتار از جنگلهای استان دچار آتش سوزی شده اند.

همچنین میزان خسارت به جنگلهای لرستان بر اثر آتش سوزی طی سال جاری را هزار و 714 هکتار بوده تا به طور میانگین سالانه دو هزار و 600 هکتار از جنگلهای استان دچار آتش سوزی شوند.

این سخنان در حالی مطرح می گردد که وقوع آتش سوزی های گاه و بیگاه در عرصه های جنگلی و مرتعی، چرای بی رویه دام، تعرض به عرصه های طبیعی و تغییر کاربری ها، خسارات خشکسالی و ریزگردها، اجرای پروژه های عمرانی و غیرکارشناسی هر کدام زخمی را بر تن زاگرس زده اند تا به گفته سید محمد قاسمی دبیر کارگروه صیانت از جنگلهای لرستان سالانه 12 هزار هکتار از جنگلهای لرستان نابود گردد.

کمبود امکانات برای کنترل آتش سوزی ها مشهود است

در این راستا به منظور آنالیز این مسائل جلسه کمیته میراث فرهنگی و منابع طبیعی به عنوان زیرمجموعه کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خرم آباد ظهر دوشنبه در سالن کنفرانس این اتاق برگزار گشت.

در این جلسه که با دستور کار آنالیز راه چارههای حفاظت و بهره برداری صحیح از میراث طبیعی و محیط زیست استان لرستان برگزار گشت، دبیر کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق خرم آباد با اشاره به اینکه در کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی اتاق هم جلساتی با این موضوع برگزار گشته، گفت: در این جلسه عواملی که میراث طبیعی و محیط زیست لرستان را با خطر نابودی روبرو نموده در دو دسته عوامل طبیعی و عوامل انسانی آنالیز شد.

سپیده کوشکی از کاهش بارندگی و وقوع خشکسالی های پی در پی به عنوان عوامل طبیعی نام برد و اضافه نمود: کوشش برای تبدیل اراضی منابع طبیعی به اراضی کشاورزی، چرای بی رویه دام عشایر، استفاده از جنگل برای تأمین سوخت، روش های نادرست آبیاری مانند آبیاری به شیوه غرقابی و کشت محصولات کشاورزی آب دوست نیز به عنوان عوامل انسانی تخریب منابع طبیعی هستند که در آن جلسه مورد آنالیز قرار گرفتند.

وی توضیح داد: ارائه آمارهای دقیق و شفاف و پرهیز از ارائه آمارهای جهت دار توسط سازمان ها و ادارات مرتبط و همچنین آموزش عشایر و جنگل نشینان توسط اداره کل منابع طبیعی و امور عشایری از جمله راه چارههایی است که در آن جلسه به آن ها اشاره شد.

کوشکی با اشاره به اینکه جایگزینی سوخت با شدت و سرعت بیشتر توسط امور عشایری از ضروریاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد، بیان کرد: استفاده از پتانسیل صندوق توسعه منابع طبیعی جهت عملیات حفاظت، اجرای قوانین بازدارنده به خصوص قانون تعادل دام و مرتع و جایگزین کردن دام ثابت به جای دام متحرک نیز از جمله دیگر راه چارههاست.

ایجاد معیشت پایدار و واگذاری منابع طبیعی با حفظ مالکیت دولت در یک برنامه درازمدت و جلوگیری از تغییر کاربری منابع طبیعی نیز از جمله راه چارههایی بود که دبیر کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق خرم آباد به آن ها اشاره و بیان کرد: با توجه به اینکه بخشی از تخریب منابع طبیعی توسط دستگاه های اجرایی و در حین عملیات اجرایی صورت می گیرد، لازم است این دستگاه ها موظف شوند به ازای سطوح تخریب شده نسبت به احیاء منابع طبیعی اقدام نمایند، همچنین از آنجا که کمبود امکانات به خصوص تجهیزات مورجهانز برای کنترل آتش سوزی ها مشهود است، ضرورت دارد استان با تأمین اعتبار، حداقل امکانات کنترل آتش سوزی را فراهم آورد.

جنگل ها را به تعاونی های مردمی تحویل بدهیم

در ادامه این جلسه نایب رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق خرم آباد هم که مهمان ویژه جلسه کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بود با ابراز رضایت از اینکه بحث منابع طبیعی در سایر کمیسیون های اتاق خرم آباد هم مورد توجه قرار گرفته، گفت: امیدواریم همین باعث گردد مدیران دولتی هم به خودشان بیایند و با حساسیت بیشتری به انجام وظایف شان مبادرت ورزند.

سمیه قربانی با بیان اینکه استفاده از توان مشورتی و البته رایگان متخصصان حوزه های مختلف غیر دولتی در همه جای جهان مرسوم است، گفت: در شرایطی که متخصصان و کارشناسان زیادی در انجمن های مردم نهاد استان دلسوزانه فعالیت می نمایند، مدیران دولتی زحمت شنیدن حرف های آن ها را هم به خودشان نمی دهند.

وی با تأکید بر لزوم استفاده از توان و قدرت تشکل های اینچنینی اضافه نمود: متأسفانه ساختار تعاونی ها در لرستان به درستی جا نیفتاده است، می توان با واگذاری جنگل ها به مردم در قالب تعاونی ها به گونه ای پیش رفت که هم آن ها از جنگل ها درآمد کسب نمایند و در قبال آن، از منابع طبیعی محافظت نمایند.

قربانی با اشاره به اینکه در بسیاری از کشورهای پیشرفته جنگل ها در اختیار مردم قرار داده شده است، توضیح داد: در سال های گذشته در استان های همجوار تعاونی هایی در زمینه سقزگیری از درختان بنه راه اندازی شد که چون منتفع شدن مردم را در پی داشت، باعث شد آن ها در نگهداری از جنگل ها حساسیت بیشتری به خرج دهند که اتفاق خوبی است.

نائب رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خرم آباد با تأکید بر لزوم استفاده از نرم افزارهای به روز و تکنولوژی های امروزی برای صیانت از جنگل های استان توضیح داد: متأسفانه ما در این زمینه از همه ظرفیت های قانونی کشور استفاده نمی کنیم، این در حالی است که استان های همجوار با ارائه طرح توانسته اند از قانون حمایت از منابع طبیعی و صندوق آن بهره مند شوند.

سمیه قربانی اضافه نمود: متأسفانه فرایند تخریب منابع طبیعی و جنگل ها به گونه ای سریع و گسترده است که می توانیم بگوییم هرگز قادر نخواهیم بود آن ها را به حالت اولیه برگردانیم.

گشت حفاظت از جنگل در بخش چگنی راه اندازی می گردد

عضو کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق خرم آباد هم در ادامه این جلسه با اشاره به اینکه کارگروه حفاظت و احیاء جنگل های لرستان در استانداری شکل گرفته و مردادماه سال گذشته اولین جلسه آن برگزار گشته، گفت: این کارگروه جلسات خوبی برگزار کرد و مصوبات خوبی هم داشت که از جمله آن ها می توان به تصویب اعتبار 4.5 میلیارد تومانی برای پدیده خشکیدگی بلوط و اعتبار شش میلیاردتومانی برای صیانت از جنگل ها اشاره نمود.

محمد قاسمی با اشاره به اینکه ریاست این کارگروه به عهده استاندار و دبیری آن به عهده رئیس سازمان جهاد کشاورزی بود، گفت: بنده هم مسئول پیگیری مصوبات این کارگروه بودم که به همین واسطه و به دستور رئیس کارگروه پیگیر چگونگی تخصیص مبلغ یک ونیم میلیاردتومانی که از رقم مصوب شده اختصاص یافته بود شدم که البته اداره کل منابع طبیعی در این زمینه جوابگو نبود.

وی با تأکید بر این که با تغییر دبیر این کارگروه و جایگزینی مدیرکل منابع طبیعی به جای رئیس سازمان جهاد کشاورزی لرستان، عملاً فعالیت کارگروه کمرنگ شد، توضیح داد: این در حالی است که بر اساس ارزشیابی اجرا شده توسط سازمان جنگل ها، از بین 31 استان کشور، رتبه اداره کل منابع طبیعی استان لرستان 31 است.

قاسمی به خلاء آمارهای واقعی در زمینه حجم تخریب جنگل ها هم اشاره نمود و گفت: در زمینه آتش سوزی آمار اداره کل منابع طبیعی 1080 هکتار اعلام شده، این در حالی است که آمار واقعی بیشتر از سه هزار هکتار می باشد.

عضو کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خرم آباد با اشاره به اینکه بر اساس استاندارد برای هر 500 هکتار عرصه جنگلی یک جنگلبان باید وجود داشته باشد، بیان داشت: در کشور ما برای هر 70 هزار هکتار عرصه جنگلی یک جنگلبان داریم که خود این مسأله بیانگر همه چیز است.

محمد قاسمی با تأکید بر اهمیت راه اندازی گشت های حفاظت گفت: خبر خوب در همین زمینه این است که از 21 مردادماه جاری اولین گشت حفاظت از جنگل ها به صورت پایلوت در بخش چگنی راه اندازی می گردد.

قاسمی ادامه داد: در استان لرستان 12 بخش داریم که دارای بیشترین پوشش جنگلی هستند که اگر برای هر کدام از این بخش ها یک گشت حفاظتی راه اندازی کنیم، برای هر 30 هزار هکتار یک جنگلبان خواهیم داشت.

اگر جنگل ها ملی هستند طرح حفاظت از آن ها هم باید به صورت ملی دنبال گردد

رئیس اداره جنگلِ اداره کل منابع طبیعی استان لرستان هم در این جلسه به دلیل شیوع عارضه خشکیدگی بلوط، تغییر الگوی بارش و بالا رفتن درجه حرارت هوا، جنگل های لرستان به شدت در حال تخریب هستند، گفت: متأسفانه از یک میلیون و 217 هزار هکتار جنگل، تقریباً نیمی از آن دچار پدیده خشکیدگی شده اندو در حدود 22 هزار هکتار از این حجم، شاهد خشکیدگی 75 تا 100 درصد هستیم.

هوشنگ محمدیان گفت: همچنین در 23 هزار هکتار از این حجم با خشکیدگی 50 تا 75 درصد روبرو هستیم و در بقیه این حجم هم می توان درصد خشکیدگی را 25 تا 50 درصد گفت.

وی اضافه نمود: در سال گذشته سه میلیارد و 250 میلیون تومان اعتبار مصوب شده که از این مقدار 23 درصد تخصیص یافته که صرف اقداماتی از قبیل فراوری و کاشت نهال و همچنین مراقبت از آن ها شده است.

محمدیان عنوان داشت: در سال گذشته 400 هزار نهال فراوری شده که بر اساس قرارداد به ازای هر نهال مبلغ 1700 تومان به فراورینمایندگان پرداخت شده است.

رئیس اداره جنگلِ اداره کل منابع طبیعی استان لرستان با اشاره به اینکه در بحث مراقبت و نگهداری قراردادهایی منعقد نموده ایم که توسط بخش خصوصی در حال اجراست، بیان کرد: از آنجا که عامل رطوبت نقش مهمی در خشکیدگی بلوط ها دارد، برای تجمیع رطوبت در مناطقی که خشکیدگی 25 تا 50 درصد داشته ایم احداث سامانه های آبگیر را اجرا نموده ایم.

وی با تأکید بر اهمیت تهیه نقشه خشکیدگی اضافه نمود: نقشه خشکیدگی جنگل های لرستان در حال تکمیل است اما متأسفانه از آنجا که اعتبارات طرح مبارزه با خشکیدگی مستمر نیست، ممکن است سال آینده امکان فعالیت در این حوزه را نداشته باشیم.

محمدیان با اشاره به ناکافی بودن اقدامات اجرا شده بیان داشت: اگر جنگل ها عرصه های ملی هستند ضرورت دارد طرح حفاظت از آن ها هم به صورت ملی دنبال گردد.

رئیس اداره جنگلِ اداره کل منابع طبیعی استان لرستان اضافه نمود: در حال حاضر در سطح کشور برای صیانت از جنگل ها با کمبود 10 هزار نیرو روبرو هستیم که حتی برای تأمین 1000 نفر از آن ها هم نمی توانیم خوش بین باشیم.

ایجاد آتش بُر راه چاره مناسبی برای مهار آتش سوزی جنگل هاست

عضو کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خرم آباد هم در این جلسه با تأکید بر اینکه پیشگیری همواره بهتر از درمان است، گفت: ایجاد آتش بُر یکی از راه چارههای مناسب و بدون هزینه ای است که در مهار آتش سوزی ها تأثیر بسیار زیادی دارد که برای اجرای آن می توان از نیروهای بومی استفاده کرد.

مظفر افشار با اشاره به اینکه تخریب جنگل ها به دست انسان بسیار بیشتر از پدیده زوال بلوط عرصه های جنگلی را با خطر نابودی روبرو ساخته است، گفت: نباید پدیده خشکیدگی بلوط ها همه حواس ما را به خودش معطوف کند و از تخریب های گسترده انسانی غافل شویم.

وی با انتقاد از اداره کل منابع طبیعی لرستان توضیح داد: بیش از سه دهه است که مدام در حال رسیدگی به جنگل های لرستان هستم و در تمام این سال حتی یک بار هم با گشت حفاظتی یا نیروهای اداره کل منابع طبیعی روبرو نشده ام.

پدر بلوط لرستان یک بار دیگر بر اهمیت کاشت درخت های کم مصرف به جای درختان پُر مصرف تأکید کرد و گفت: درختانی مثل بلوط و بادام فقط در سال های نخست کشت احتیاج کمی به آب دارند و بعد از آن دیگر احتیاج به آبیاری ندارند.

ریشه همه مسائل سوء مدیریت است

نائب رئیس کمیسیون گردشگری و خدمات اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی خرم آباد هم در این جلسه با تأکید بر اینکه لازم است همه پدیده ها را با هم ببینیم، بیان داشت: به همان نسبتی که جنگل ها در حال نابودی هستند، در حوزه های آب، خاک، هوا و سایر مسائل مرتبط دیگر هم با مسائل جدی روبرو هستیم.

وی ریشه همه مسائل این حوزه را ناشی از سوء مدیریت دانست و بیان داشت: لازم است تفاهم نامه ای بین بخشی میان همه دستگاه های مرتبط تدوین گردد تا بر اساس آن همکاری ها در حوزه های زیربخشی تضمین گردد.

زرین جویی در بخش دیگری از سخنانش به اهمیت شکل گیری انجمن هایی برای احیاء جنگل ها و منابع طبیعی استان اشاره نمود و گفت: بحث آموزش جوامع محلی فوق العاده مهم است که باید روی آن تمرکز کنیم چون سطح آموزش در این حوزه ها بسیار ضعیف است.